Podrysowanie
Podrysowanie to szkic kompozycji malarskiej naniesiony bezpośrednio na grunt (lub czasem na grunt z imprimiturą). Im mniej twórca lub twórcy dzieła zamierzali improwizować podczas malowania – tym dokładniejsze wykonywali podrysowanie. W czasach, gdy malarze pracowali farbami temperowymi na białych gruntach, podrysowania były zazwyczaj bardzo precyzyjne, aby w jak najmniejszym stopniu zmieniać zaplanowaną kompozycję. Rzadko nanoszono je z ręki, na to mogli sobie pozwolić jedynie wytrawni mistrzowie. Najczęściej podrysowania przenoszone były z kartonów za pomocą kalki lub przepróchy.
nieukończony obraz przypisywany Hugonowi van der Goesowi, (ok. 1475-1500, Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork);
część środkowa obrazu – Madonna z Dzieciątkiem i jeden ze świętych po lewej stronie, pozostali na etapie podrysowania
Podrysowanie nanoszono różnymi materiałami; dzieli się je na tzw. suche (np. węgiel drzewny, różnego rodzaju sztyfty i kredy) lub mokre (np. tusze, farby). Obecność podrysowań, które ukryte pod farbami zazwyczaj miały pozostać niewidoczne (chociaż bywają wyjątki), ujawniają badania w podczerwieni, a gołym okiem można się im przyjrzeć, gdy wierzchnie warstwy farby staną się przeźroczyste (dzieje się tak szczególnie w jasnych partiach obrazów, np. w karnacjach).
Giovanni Bellini, „Madonna z Dzieciątkiem”, reflektogram w podczerwieni ukazuje podrysowanie naniesione na grunt metodą calcare
Caravaggio, „Św. Jan Chrzciciel”; badanie w bliskiej podczerwieni (MULTI NIR) z widocznym podrysowaniem stopy świętego
Znakomitą okazją do studiowania podrysowań są nieukończone malowidła. Dzięki udoskonaleniu technologii badawczych możemy obecnie śledzić podrysowania nawet w obrazach malowanych na ciemnych gruntach. Dzięki temu upadł mit, że Caravaggio i caravaggioniści nie wykonywali szkiców pod farbami.Po rozpowszechnieniu się farb olejnych, a szczególnie po wprowadzeniu ciemnych gruntów, podrysowania stawały się coraz swobodniejsze, nanoszono je najczęściej ciemną farbą, bardzo malarsko (już z elementami modelunku światłocieniowego), a fragmenty takiego podrysowania mogły stanowić element ostatecznego wykończenia obrazu.
fragment obrazu Jacopa Tintoretta „Muzy” z widocznym gołym okiem podrysowaniem, wykorzystanym w ostatecznym wyglądzie dzieła
Może zainteresuje Cię...
Wszelkie teksty przedstawione na stronie grazynabastek.pl są objęte prawem autorskim. Kopiowanie, przetwarzanie, rozpowszechnianie tych materiałów w całości lub w części bez zgody Autorki jest zabronione.
Projekty logotypów: Darek Bylinka – Ubawialnia
Wykonanie strony: Sztuka do kawy
Zdjęcie w nagłówku strony: © Matthew Hollinshead