28/03/2023

Johannes Vermeer, „Widok Delft", 1659-1661 – w audycji „Jest taki obraz”

Johannes Vermeer van Delft nie malował pejzaży i miejskich widoków. Jego specjalnością były kameralne przedstawienia mieszczańskich wnętrz, przepełnione delikatnym, przesianym przez witraże i kotary światłem. „Widok Delft" i poprzedzająca tę panoramę „Uliczka" to wyjątki w twórczości mistrza.
Od czasów Marcela Prousta, gdy został opisany w powieści „W poszukiwaniu straconego czasu", to obraz niemal kultowy. Symbol otaczającego człowieka porządku świata. Archetyp miasta idealnego, holenderskiej „niedzieli życia".


Dla siedemnastowiecznych Holendrów obraz najpewniej miał jeszcze jedno szczególne znaczenie. Jego kadr nie jest przypadkowy – to południowy narożnik miasta. Wyjście dróg handlowych w stronę kontynentu. Kanał pomiędzy bramą Schiedamską i Rotterdamską prowadzący ku innym miastom Republiki, wreszcie ku Europie. To, że w obrazie Vermeera zaakcentowany jest ten właśnie kierunek oddaje atmosferę lat 60. XVII wieku – zwrócenie się w stronę Europy, przeciw wrogiej Anglii.


Nie tylko kadr, lecz również operowanie światłem i cieniem nie jest w obrazie przypadkowe. Słońce oświetlające miasto zza chmur akcentuje serce miasta, wieżę kościoła Nieuwe Kerk, podczas gdy dzielnica z Oude Kerk pozostaje w cieniu. Dlaczego? Otóż Nieuwe Kerk to miejsce pochówku Wilhelma Orańskiego – Ojca Ojczyzny, symbol miasta i Republiki. A zatem obraz to nie tylko wizja stabilności, dobrobytu i pomyślności, ale też manifest polityczny, chociaż dzisiaj odczytywany już tylko przez nielicznych. Dla większości widzów „Widok Delft" to bezsprzeczne arcydzieło dawnego malarstwa Północy.


Po śmierci Johannesa Vermeera (1675) jego twórczość popadła w zapomnienie. Kto ponownie rozsławił imię malarza? Ile płócien zostawił on po sobie? O tym w audycji.

 

Johannes Vermeer, „Widok Delft", 1659-1661, Mauritshuis, Haga – w audycji Polskiego Radia „Jest taki obraz”.
 

Może zainteresuje Cię...

Wszelkie teksty przedstawione na stronie grazynabastek.pl są objęte prawem autorskim. Kopiowanie, przetwarzanie, rozpowszechnianie tych materiałów w całości lub w części bez zgody Autorki jest zabronione.

 

Projekty logotypów: Darek Bylinka – Ubawialnia
Wykonanie strony: Sztuka do kawy
Zdjęcie w nagłówku strony: © Matthew Hollinshead

Archiwum

 

Do czytania

 

Do słuchania

 

Do oglądania

 

Polityka prywatności