29/03/2023

Blaknięcie pigmentów i barwników

Dlaczego drzewa i dachy w „Widoku Delft” Johannesa Vermeera są niebieskie? Czyżby Vermeer miał wadę wzroku, albo niespotykaną w jego czasach fantazję, aby jak fowiści zmieniać kolory poszczególnych elementów pejzażu? Ani jedno, ani drugie. Vermeer namalował zielone drzewa i dachy, ale to działanie światła spowodowało, że z czasem stały się niebieskie. Doszło do tego, ponieważ malarz uzyskał zieleń mieszając niebieski pigment (w tym przypadku była to ultramaryna naturalna) z żółtym barwnikiem organicznym (trudno go dzisiaj zidentyfikować). Żółty barwnik stracił kolor, a pozostał tylko odporny na światło niebieski składnik farby.

 

 

W miarę starzenia się materiały malarskie ulegają różnorodnym degradacjom, na przykład blakną, jeśli są wrażliwe na działanie fotonów. Wrażliwość na światło, charakteryzuje większość barwników organicznych i niektóre pigmenty. Dlatego farby zmieniają kolory lub nawet całkowicie go tracą. W przypadku „Widoku Delft” kolor się zmienił, bowiem degradacji uległ jeden ze składników farby.

 

Lorenzo Monaco, „Koronacja Marii”, 1407-1409, National Gallery, Londyn (fragment)

 

Natomiast niemal całkowite zniknięcie koloru można zaobserwować w „Koronacji Marii” Lorenza Monaco. Suknia i płaszcz Marii oryginalnie były purpurowe, jednak nadający jej kolor czerwony barwnik organiczny stracił kolor. Została po nim jedynie chłodna, różowa poświata.


Dzisiaj muzea i świadomi kolekcjonerzy chronią wrażliwe na światło dzieła sztuki. Dlatego w salach muzealnych raczej nie ma odsłoniętych okien, a natężenie światła nie przekracza wyznaczonych dla poszczególnych materiałów norm. Dlatego zazwyczaj mrocznie jest w gabinetach rycin i rysunków i tam, gdzie prezentowane są tapiserie. 

Może zainteresuje Cię...

Wszelkie teksty przedstawione na stronie grazynabastek.pl są objęte prawem autorskim. Kopiowanie, przetwarzanie, rozpowszechnianie tych materiałów w całości lub w części bez zgody Autorki jest zabronione.

 

Projekty logotypów: Darek Bylinka – Ubawialnia
Wykonanie strony: Sztuka do kawy
Zdjęcie w nagłówku strony: © Matthew Hollinshead

Archiwum

 

Do czytania

 

Do słuchania

 

Do oglądania

 

Polityka prywatności